Паян, ҫӗртме уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, чӑваш литературин классикне Ҫеҫпӗл Мишшине асра тытса унӑн Шупашкарти палӑкӗ умне чечек хурӗҫ. Мероприяти Чӑваш Ен Наци вулавӑшне хирӗҫ Ҫеҫпӗл Мишши скверӗнче 11 сехетре пуҫланӗ.
Ҫеҫпӗл Мишши (Михаил Кузьмич Кузьмин) — чӑваш сӑвӑҫи. Вал 1899 ҫулхи раштавӑн 16-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Касаккасси Шӗкӗр (халӗ Ҫеҫпӗл) ялӗнче ҫуралнӑ. Малтанхи сӑввисем 1919 ҫулта «Знамя революции», «Тетюшские известия», «Канаш» хаҫатсенче пичетленнӗ. Пӗрремӗш кӗнеки 1927 ҫулта «Хурҫӑ шанчӑк» ятпа ҫапӑнса тухнӑ. 1928 ҫулта Шупашкарта «Сӑвӑсем» кӗнеке пичетленсе тухать. 1959 ҫулта — «Ҫырнисен пуххи». Хӗрӳллӗ чӑваш поэзи ӗҫченӗ 1922 ҫулхи ҫӗртмен 15-мӗшӗнче Украинӑри Старогородка салинче вилнӗ.
Чӑваш Енре 29 ҫулти арҫынна аҫа ҫапнӑ. Кун пирки «Про Город» хаҫата халӑх корреспонденчӗ пӗлтернӗ.
Ку инкек Канаш районӗнчи Ухман ял тӑрӑхӗнче пулнӑ. Ашшӗпе ывӑлӗ сурӑхсем пӑхнӑ. Каҫхи 4 сехет тӗлне вӑйлӑ ҫумӑр ҫума тытӑннӑ. Ҫав вӑхӑтра ашшӗне аҫа ҫапнӑ. Ывӑлӗ часрах ун патне чупса пынӑ, анчах разряд хӑйне лекнӗ.
Халӗ ашшӗ пульницӑра. Ывӑлӗ вара ҫав вӑхӑтрах, васкавлӑ медпулӑшу ҫитиччен, вилнӗ.
Паян хӑш-пӗр тӑрӑхра ҫумӑр ҫунӑ. Канаш районӗнче вара самаях вӑйлӑ чашлаттарнӑ, аслати те авӑтнӑ.
Ухман ялӗнче инкек пулнӑ. Ҫынсем пурӑнакан ҫурта аҫа ҫапнӑ. Ҫавна май пушар тухнӑ. Ку инкек паян 16 сехетсенче пулнӑ.
«Про Город» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, хальлӗхе шар курнӑ ҫынсем пирки хыпар пулман.
Аса илтерер: синоптиксем Чӑваш Енре вырӑнӑн-вырӑнӑн аслатиллӗ ҫумӑр ҫӑвассине пӗлтереҫҫӗ.
Канаш районӗнчи Вӑрманкас Енӗш ялӗнче пурӑнакан вӑйпитти арҫын пӑтӑрмаха икӗ хутчен ҫакланнӑ. Пӗрремӗшӗнчен, ун пирки пакунлисене килтисем евитленӗ. Иккӗмӗшӗнчен, ҫавскер йӗрке хуралҫисемпе пуҫтахланма именмен.
Пакунлисем киле пыни тарӑхтарнӑран вӑл вӗсене хирӗҫ сенӗкпе сиксе тухнӑ. 38 ҫулти арҫын ҫивӗч вӗҫлӗ ӗҫ хатӗрӗпе чикессипе хӑратнӑ. Пакунлисем арҫынна тытса чарса аллине сӑнчӑрланӑ. Кайран ӑна йӗрке хуралҫисем хӑйсемпе лартса кайнӑ.
Йӗрке хуралҫисене хирӗҫ тӑнӑ арҫынна 5 ҫул таран ирӗкрен хӑтарма пулать. Пуҫиле ӗҫе Канаш районӗнчи суд пӑхса тухӗ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Канаш районӗнче 79 ҫулти арҫын килтен тухса кайнӑ та таврӑнман. Вӑл хавшакрах пулнӑ, питӗ япӑх илтнӗ, лайӑх курман, ҫухалса кайма пултарнӑ.
«Лиза Алерт» хастарӗсем ӑна талӑкран шырама тытӑннӑ. Вӗсем вӑрмансенче, уй-хирте, пӗвесемпе юханшыв хӗрринче шыранӑ. Ватӑскере ҫӑлма ӗлкӗреймесен те пултарнӑ-ҫке-ха, унӑн сывлӑхӗ япӑх пулнӑ.
Ҫӗрле те шырав ӗҫӗ чарӑнман. Ҫур ҫӗр иртсен такамӑн сассине илтнӗ. Анчах вӑл ҫухалса кайнӑ урӑх ҫын пулнӑ. Ӑна хӗрӗ патне леҫнӗ те каллех шырама пуҫланӑ.
Ҫӗртмен 3-мӗшӗнче арҫынна тупнӑ. Вӑл шӑнса хытнӑ, ҫӑварӗ типнӗ. Анчах чи кирли – вӑл чӗрӗ пулни.
Канаш районӗнчи Сиккассинче хӗрарӑмӑн виллине тупнӑ. Ӑна вакласа пенӗ. Ҫак тискер ӗҫе тума пултарнӑ ҫынна тытса чарнӑ.
Хӗрарӑм 59 ҫулта пулнӑ. Унӑн виллине юханшыв хӗрринче тупнӑ. Ывӑлӗ каланӑ тӑрӑх, вӑл пӗлтӗр раштавӑн 11-мӗшӗнче килтен тухса кайнӑ та таврӑнман. Следстви версийӗ тӑрӑх, ӑна тӑванӗ вӗлернӗ.
Ҫав кун хӗрарӑм Сиккассинче тӑванӗ патӗнче хӑнара пулнӑ. Вӗсем эрех ӗҫнӗ те хирӗҫсе каҫнӑ. Арҫын хӗрарӑма пуҫӗнчен пуртӑпа икӗ хутчен ҫапса вӗлернӗ. Унтан вилене пахчана илсе тухнӑ, вакланӑ та 3 миххе чикнӗ. Вӗсене юханшывра вак касса пенӗ.
Канаш районӗнче пыл квасӗ туса кӑларакан лини ӗҫлесе кайнӑ. Ӑна Ҫӗнӗ Шелттӗм ялӗнчи «Мелилотус» тирпейлекен кооператив уҫнӑ. Продукцие «Чӑваш пылӗ» ятпа сутӗҫ.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев Инстаграмра ӗнер пӗлтернӗ тӑрӑх, республика Правительстви ял хуҫалӑхӗ енӗпе ӗҫлекен предприятисене пулӑшать. Канаш районӗнчи потребитель кооперативӗ грантпа 40 миллион тенкӗллӗ пулса тӑнӑ. Вӑл укҫапа пурлӑхпа техника базине аталантарма, ҫӗнӗ производство корпусӗ хӑпартса лартма, хальхи вӑхӑтри оборудовани туянма май килнӗ. Ял ҫыннисемшӗн те лайӑх. Вӗсем валли ӗҫ вырӑнӗсем уҫӑлнӑ.
Ӗнер Канаш районӗнче ҫӳп-ҫап ҫунтарнӑ чухне тивӗҫлӗ канури хӗрарӑмӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Вӑл ҫунса кайнӑ.
«Провинцивиль» телеграм-канал пӗлтернӗ тӑрӑх, 1935 ҫулта ҫуралнӑ хӗрарӑм анкартинче ҫӳп-ҫап ҫунтарнӑ. Хайхискер сарӑмсӑр вилнӗ: ӑнсӑртран такӑннӑ та кӑвайт ҫине ӳкнӗ.
Халӗ РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви органӗсем ку ӗҫ-пуҫа тӗпчеҫҫӗ, следстви умӗнхи тӗрӗслев ирттереҫҫӗ.
Паян Чӑваш Ен Граждан оборонипе чрезвычайлӑ лару-тӑру ӗҫӗсен комитечӗн председательне ҫирӗплетнӗ. Ку должноҫе Олег Яковлев йышӑннӑ. Хушӑва республика Элтеперӗ Олег Николаев паян, ака уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ.
Олег Яковлева 2016 ҫулхи ака уйӑхӗнче РФ Шалти ӗҫсен министерствин Ямал-Ненецк автономи округӗнчи управленийӗн пуҫлӑхӗ пулма шаннӑ. Унччен вӑл Чӑваш Ен ШӖМӗнче министр ҫумӗ пулнӑ. Олег Николаевич — чӑваш, Канаш районӗнчи Шаккӑл ялӗнче 1969 ҫулта ҫуралнӑ.
Аса илтерер: Чӑваш Республикин Граждан оборонипе чрезвычайлӑ лару-тӑру ӗҫӗсен комитечӗн ертӳҫине Вениамин Петрова кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗнче ӗҫрен кӑларнӑччӗ. Вениамин Иванович нарӑс уйӑхӗн 21-мӗшӗнче ӗҫлеме пӑрахнӑ. Ӑна ӗҫрен кӑларнине патшалӑх граждан службинче пулмалли ӳсӗмӗ иртнипе сӑлтавланӑччӗ. Вениамин Петров нарӑс уйӑхӗн 13-мӗшӗнче 65 ҫул тултарнӑ. ГКЧС ертӳҫинче вӑл 2012 ҫулхи юпа уйӑхӗн 9-мӗшӗнченпе вӑй хунӑ.
Канаш тӑрӑхӗнчи «Канаш» тата «Канаш Ен» хаҫатсене тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенче йышлӑ вулаҫҫӗ. «Контактра» вӗсен 7,3 пин тус, «Пӗркласрисем» ушкӑнра — 5,6 пин, «Instagram»-ра — 5,3 пин. Унсӑр пуҫне «Яндекс Дзен»-ра тата Фейсбукра каналсем уҫнӑ. «ТикТокра» та хӑйсен тусӗсене шыраҫҫӗ.
Канаш район хаҫачӗн тӗп редакторӗ Людмила Шурекова тӗнче тетелӗсӗр хальхи вӑхӑтра май ҫук тесе шухӑшлать, ҫавӑнпа мӗнпур майпа тулли усӑ курма тӑрӑшнине пӗлтерет.
«Пичет кӑларӑмӗсен, сайтӑн, халӑх ушкӑнӗсен аудиторийӗ пачах расна. Апла пулин те эпир хыпарсене кашни патне ҫитерме тӑрӑшатпӑр. Ҫавӑн валли тӗрлӗ ҫӑлкуҫпа усӑ куратпӑр», — тенӗ Людмила Шурекова «Чувашинформ.рф» сайта.
-4.7 °C